Theodor Seuss Geisel werd geboren op 2 maart 1904 en groeide op in Springfield, Massachusetts (VS). Geisel ondertekende zijn werk voor het eerst met ‘Seuss’ - waar hij trouwens zelf de verengelste uitspraak ‘soes’ voor hanteerde - in 1925 tijdens zijn laatste semester als student op Dartmouth College. Na zijn opleiding vertrok Geisel naar Engeland om op Lincoln College te Oxford een doctoraat in de literatuur te behalen. Het feit dat dit uiteindelijk niet lukte, weerhield hem er niet van om ‘Dr.’ aan zijn schrijversnaam toe te voegen. Terug in de Verenigde Staten werkte Geisel een tijd in de reclame, waar hij tot de eersten behoorde die humoristische cartoons gebruikten in campagnes. Geisel was ook cartoonist voor menig tijdschrift, zijn spotprenten droegen vaak een politieke boodschap uit. In 1937, tijdens een lange bootreis, raakte Geisel naar eigen zeggen geïnspireerd door de cadans van de scheepsmotoren, waarna hij zijn eerste kinderboek creëerde. Dit werk, And to Think That I Saw It on Mulberry Street, is een prentenboek met ritmische tekst over de observaties van het jongetje Marco. Bezorgdheid om het leesvermogen van kinderen bracht Geisel ertoe in de jaren zestig een reeks boeken voor beginnende lezers te maken, waaronder het bekende The Cat in the Hat (De kat met de hoed). Deze reeks onderscheidde zich van andere eerste leesboeken door levendigheid en absurditeit.
Dr. Seuss is nog steeds een van de best verkopende en populairste kinderboekenauteurs in Amerika. In 1984 won hij een Pulitzer Prijs voor zijn bijdrage aan de educatie en het leesgenot van Amerikaanse kinderen. In 2002 werd een standbeeld van em onthuld in Springfield. Geisel overleed op 24 september 1991.
Werk
Na Geisels debuut And to Think That I Saw It on Mulberry Street (1937) volgde een jaar later The 500 Hats of Bartholomew Cubbins. Dit werk is een uitzonderling in Dr. Seuss' oeuvre, omdat het niet in versvorm geschreven is. Het overgrote deel van zijn boeken is dat wel; Geisel had zelfs zo'n grote voorkeur voor de dichtvorm dat hij die ook in publieke speeches gebruikte.
In 1939 verschenen twee boeken van Geisels hand. Het ene, The King's Stilts, was een kinderboek; het andere, The Seven Ladies Godiva, een boek voor volwassenen. Dit laatstgenoemde werk gaat over zeven naakte Godiva-zussen die het paardrijden in hun land willen verbieden. Ondanks (of juist vanwege) de talrijke illustraties werd het boek een flop. Hierna wijdde Dr. Seuss zich hoofdzakelijk aan kinderboeken, waarmee hij ook internationaal bekend werd. Zijn eerste boek dat in het Nederlands vertaald werd, was Horton Hatches the Egg (1940). Het verscheen in 1974 als Slurfje past op het ei. Hierin maakt een van Dr. Seuss' bekendste personages zijn entree: de olifant Horton. Het goeiige dier wordt opgezadeld met de zorg voor een vogelei, dat hij plichtsgetrouw uitbroedt.
Tijdens en rond de Tweede Wereldoorlog schreef Dr. Seuss weinig kinderboeken. Hij richtte zich meer op politieke cartoons, waaronder een reeks spotprenten van Hitler. In 1954 keert Horton terug, ditmaal in Horton hears a Who! Dankzij zijn uitstekende gehoor ontdekt de olifant een piepkleine planeet op een pluisje. Het voortbestaan van de microscopisch kleine bewoners van deze minibeschaving (de ‘Whos’) wordt bedreigd. Onder het motto ‘A person's a person, no matter how small’ voelt Horton zich geroepen om als beschermer op te treden. Dr. Seuss droeg het boek op aan een Japanse vriend, het kan dan ook worden gezien als een aanklacht tegen Amerika's handelswijze in Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Meer algemeen weerklinkt in Horton hears a Who! een vraag naar gelijke rechten en bescherming voor iedereen. Dit tweede Horton-boek is niet de enige Dr. Seuss-creatie die naast gekte en nonsens een kritische boodschap bevat. In het bekende How the Grinch Stole Christmas! (1957) laakt Geisel het vercommercialiseren van Kerstmis. De Grinch is een typisch Amerikaanse ‘conman’ of oplichter die zijn best doet om alle kerstattributen uit ‘Who-ville’ (de Whos maken hun comeback in dit boek) te verwijderen. Tot zijn verbazing hebben de kleine wezens geen opvallende versiering of dure cadeaus nodig om Kerstmis te vieren.
Verder schreef Dr. Seuss Yertle the Turtle and Other Stories (Xildbad de Schildpad en andere verhalen), dat gele-zen kan worden als een parabel over tirannie, en meer bepaald over de opkomst van Hitler. Yertle is een schildpaddenkoning die zijn troon letterlijk bouwt op de ruggen van zijn onderdanen. Hij wil steeds hoger zitten, want hij verklaart zich koning van alles wat hij kan zien. Yertles bewind eindigt wanneer de onderste schildpad een boertje laat. Ook in verscheidene cartoons van Geisel veroorzaken heersers met een grote drang naar macht op termijn hun eigen ondergang. Ten slotte blijkt zijn sociale geëngageerdheid uit The Sneetches and Other Stories (De Fnuiken, en andere verhalen) en The Lorax (De Lorax). In The Sneetches komt Dr. Seuss op een ludieke manier in verzet tegen onverdraagzaamheid en discriminatie. In The Lorax stelt hij milieu-uitbuiting aan de kaak.
Daarnaast schreef Dr. Seuss ook nog een reeks boeken voor beginnende lezers. Halverwege de jaren vijftig werd hij hiertoe gestimuleerd door zijn uitgevers. Er bestonden op dat moment weinig boeken die aantrekkelijk waren voor kinderen die het lezen onder de knie moesten krijgen. Men hoopte dat de gekke tekeningen en rijmpjes van Dr. Seuss daar verandering in zouden brengen. De boeken verschenen in de jaren zeventig in het Nederlands in een vertaling van Katja en Kees Stip, maar verdwenen spoedig uit de handel.
Floesje Prat
Het Grote Gebluf
